Ο κολποκοιλιακός κόμβος είναι μία γέφυρα που συνδέει ηλεκτρικά τους κόλπους (άνω κοιλότητες της καρδιάς) με τις κοιλίες (κάτω κοιλότητες). Τα ερεθίσματα που διέρχονται διαμέσου του κολποκοιλιακού κόμβου ανά λεπτό, καθορίζουν και την καρδιακή συχνότητα του ασθενή (σφύξεις ανά λεπτό).

Επί κολπικής μαρμαρυγής, λόγω της χαοτικής ηλεκτρικής δραστηριότητας στους κόλπους, ένας μεγάλος αριθμός ηλεκτρικών ερεθισμάτων προσέρχεται στον κολποκοιλιακό κόμβο και μέρος αυτών διέρχεται προς τις κοιλίας, με αποτέλεσμα την εμφάνιση ταχυαρρυθμίας. Σε ορισμένους ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή, η καρδιά χτυπά σε πολύ υψηλή συχνότητα (> 150 σφύξεις ανά λεπτό) παρά τη μέγιστη ανεκτή θεραπεία με φάρμακα που αποσκοπούν στην επιβράδυνση της αγωγής των ερεθισμάτων διαμέσου του κολποκοιλιακού κόμβου. Στους ασθενείς αυτούς προκειμένου να ελεγχθούν τα συμπτώματα της ταχυαρρυθμίας απαιτείται η κατάλυση του κολποκοιλιακού κόμβου και εμφύτευση βηματοδότη.

Η κατάλυση (ablation) του κολποκοιλιακού κόμβου συνοδεύεται από εμφύτευση ενός βηματοδότη. Σκοπός της επέμβασης είναι ο καυτηριασμός του κολποκοιλιακού κόμβου προκειμένου να διακοπεί η ηλεκτρική σύνδεση μεταξύ κόλπων και κοιλιών. Κατ’ αυτόν τον τρόπο τα ερεθίσματα δε διέρχονται από τους κόλπους προς τις κοιλίες και αποφεύγεται η εμφάνιση ταχυαρρυθμίας. Η ηλεκτρική διέγερση των κοιλιών εξαρτάται πλέον από τη λειτουργία του βηματοδότη. Ο κύριος περιορισμός της επέμβασης είναι ότι ο ασθενής καθίσταται βηματοδοεξαρτώμενος, Εντούτοις, λόγω της αξιοπιστίας των σύγχρονων βηματοδοτών, η εξάρτηση από το βηματοδότη δεν αποδεικνύεται πρόβλημα για τον ασθενή με την προϋπόθεση ότι ακολουθείται το συνιστώμενο πρόγραμμα παρακολούθησης της συσκευής.

Η επέμβαση γίνεται στο ηλεκτροφυσιολογικό εργαστήριο με τον ασθενή σε ύπτια θέση. Μετά από καθαρισμό των μηροβουβωνικών πτυχών (άνω τμήμα της εσωτερικής επιφάνειας των μηρών), η περιοχή καλύπτεται με αποστειρωμένο κάλυμμα για την αποφυγή λοιμώξεων. Μετά από τοπική αναισθησία στην περιοχή, σε επιφάνεια περίπου 2 τετραγωνικών εκατοστών, τοποθετείται πλαστικός σωλήνας (θηκάρι) διαμέσου του οποίου προωθείται ένας καθετήρας κατάλυσης προς την καρδιά. Μετά την τοποθέτηση του καθετήρα στην περιοχή του κολποκοιλιακού κόμβου, ακολουθεί ο καυτηριασμός του με αποτέλεσμα τη διακοπή της λειτουργίας του. Στη συνέχεια, η ηλεκτρική διέγερση της καρδιάς επιτελείται από το βηματοδότη.

Η διάρκεια της επέμβασης είναι περίπου 1 ώρα. Η κατάλυση του κολποκοιλιακού κόμβου είναι σχεδόν πάντα επιτυχής. Μετά την επέμβαση οι ασθενείς παραμένουν κλινήρεις για μερικές ώρες και εξέρχονται από το νοσοκομείο την επομένη της επέμβασης.

Η επέμβαση κατάλυσης του κολποκοιλιακού κόμβου είναι μία σχετικά απλή επέμβαση και η πιθανότητα εμφάνισης επιπλοκών είναι σπάνια. Οι πιθανότερες επιπλοκές είναι η εμφάνιση αιματώματος στο σημείο της φλεβικής παρακέντησης και σπανιότερα η ακούσια βλάβη ή μετακίνηση των ηλεκτροδίων του βηματοδότη με πιθανή ανάγκη επανατοποθέτησης με επέμβαση.